Minh Châu là một xã đảo thuộc huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, có tổng diện tích tự nhiên là 5120 ha, trong đó diện tích đất nổi có dân cư sinh sống là 740 ha. Minh Châu nằm trọn trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Bái Tử Long, gồm có 3 đảo lớn là Đảo Ba Mùn, Đảo Trà Ngọ Bản hay Đảo Vân Hải, và Đảo Quan Lạn, và một số đảo nhỏ khác.
Phía Bắc của xã Minh Châu giáp với vùng biển của xã Vạn Yên, phía Nam giáp với xã Quan Lạn, phía Đông nằm trong vịnh Bắc Bộ giáp với huyện Cô Tô, phía Tây giáp với xã Vạn Yên và xã Bản Sen của huyện Vân Đồn. Toàn xã có 1125 nhân khẩu, ngành nghề chính của người dân là đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Do thuận lợi về vị trí địa lý, với bãi cát dài – trặng – mịn, rừng Trâm, những giá trị sinh thái biển, văn hóa làng chài đặc sắc...hoạt động du lịch người dân Minh Châu đưa vào khai thác từ năm 2005.
Hiện nay, Minh Châu trở thành điểm đến hấp dẫn cho các khách du lịch trong và ngoài nước, theo ông Nguyễn Thành Sang - Chủ tịch UBND xã Minh Châu: chỉ tính riêng cho năm 2011 đã có gần 15.000 khách đến với Minh Châu. Việc phát triển du lịch đã góp phần tăng trưởng kinh tế xã tại địa phương, cải thiện hạ tầng cơ sở và đời sống người dân...Bên cạnh đó nó cũng phát sinh những khó khăn trong vấn đề quản lý môi trường, rác thải sinh ra từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ dân và của khách du lịch.
Dự án “Xây dựng mô hình cộng đồng bảo vệ và khai thác tài nguyên môi trường biển nhằm phát triển du lịch sinh thái biển tại xã Minh Châu, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh“ do Qũy Môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ kinh phí, Hội nông dân tỉnh Quảng Ninh điều hành dự án, Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Phát triển nông thôn (RECERD) là tổ chức hỗ trợ kỹ thuật triển khai. Mục tiêu của dự án nhằm góp phần bảo vệ môi trường biển và khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên để phát triển du lịch sinh thái cộng đồng, trong đó hoạt động về thu gom rác thải, vệ sinh môi trường là một trong những hoạt động ưu tiên hàng đầu của dự án.
Hiện nay, Minh Châu trở thành điểm đến hấp dẫn cho các khách du lịch trong và ngoài nước, theo ông Nguyễn Thành Sang - Chủ tịch UBND xã Minh Châu: chỉ tính riêng cho năm 2011 đã có gần 15.000 khách đến với Minh Châu. Việc phát triển du lịch đã góp phần tăng trưởng kinh tế xã tại địa phương, cải thiện hạ tầng cơ sở và đời sống người dân...Bên cạnh đó nó cũng phát sinh những khó khăn trong vấn đề quản lý môi trường, rác thải sinh ra từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ dân và của khách du lịch.
Dự án “Xây dựng mô hình cộng đồng bảo vệ và khai thác tài nguyên môi trường biển nhằm phát triển du lịch sinh thái biển tại xã Minh Châu, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh“ do Qũy Môi trường toàn cầu (GEF) tài trợ kinh phí, Hội nông dân tỉnh Quảng Ninh điều hành dự án, Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Phát triển nông thôn (RECERD) là tổ chức hỗ trợ kỹ thuật triển khai. Mục tiêu của dự án nhằm góp phần bảo vệ môi trường biển và khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên để phát triển du lịch sinh thái cộng đồng, trong đó hoạt động về thu gom rác thải, vệ sinh môi trường là một trong những hoạt động ưu tiên hàng đầu của dự án.
bãi rác chân cầu ở xã Minh Châu, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh
Thời gian vừa qua với sự vận động của dự án, cùng với lỗ lực của người dân, Chính quyền xã Minh Châu bãi chứa rác Minh Châu đã được ủi phẳng, tạo bờ và san lấp. Bãi tập kết này có thể chứa được lượng rác xả của Minh Châu trong khoảng thời gian 3 đến 5 năm. Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là một giải pháp bền vững, về lâu dài, cần tìm ra biên pháp xử lý tại chỗ hoặc chuyển đi nơi khác xử lý. Trước mắt cũng cần có những giải pháp kỹ thuật nhằm đảm bảo vấn đề môi trường của bãi chứa rác như lót bạt, gia cố bờ bao cao hoặc láng xi măng cho đáy bãi chứa..... Qua nghiên cứu, tìm hiểu các chính sách của tỉnh Quảng Ninh về vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường, Cán bộ RECERD xác định UBND tỉnh Quảng Ninh hàng năm thường có một nguồn ngân sách cho “Hỗ trợ sự nghiệp về môi trường“ . RECERD đã đưa các nội dung tiềm năng trong phát triển du lịch và vấn đề môi trường nhằm hướng tới phát triển bền vữngtại Minh Châu thảo luận cùng Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Vân Đồn nhằm tìm ra giải pháp bền vững cho vấn đề rác thải tại Minh Châu. Vừa qua, Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Vân Đồn đã xây dựng dự toán dự án xây dựng bãi rác cho Minh Châu và Quan Lạn để trình UBND tỉnh phê duyệt trong “Chương trình hỗ trợ sự nghiệp về môi trường tỉnh Quảng Ninh năm 2012“. Dự kiến trong tương lai bãi chứa rác xã Minh Châusẽ là một điểm trung chuyển rác từ các đảo tới nơi xử lý tập trung của tỉnh Quảng Ninh.
Nếu như dự án được duyệt, đây có thể không chỉ là niềm vui lớn cho nhân dân và chính quyền xã đảo Minh Châu, Quan Lạn, mà còn của cộng đồng khách du lịch, của những người yêu biển đảo, yên thiên nhiên và vẻ đẹp của Minh Châu-Quan Lạn.
Đinh Xuân Lập, Phó giám đốc RECERD
