Thực trạng nhu cầu nghêu giống
Theo số liệu điều tra của Phân viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản Bắc Trung Bộ, thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I, hiện nay, nhu cầu nghêu giống ngày một tăng cao. Tình trạng khan hiếm nghêu giống trong thời gian gần đây diễn ra gay gắt hơn, bởi lượng nghêu giống khai thác ngoài tự nhiên ngày càng cạn kiệt dần. Mỗi năm, các tỉnh ĐBSCL cần tới hàng tỷ con giống. Năm 2010, Trà Vinh cần 500 tấn.
Tiền Giang 500 tấn, Bến Tre là tỉnh có diện tích nuôi nghêu lớn nhất khu vực với trên 3.000 ha nhưng lượng giống khai thác trong tự nhiên cũng chỉ đáp ứng 70% nhu cầu. Mặt khác, nghề nuôi nghêu ở Bến Tre đang gặp trở ngại là nguồn giống thả nuôi hàng năm phụ thuộc chủ yếu vào nguồn khai thác tự nhiên, không ổn định về số lượng, chất lượng. Giá nghêu giống thường xuyên bị biến động ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.
Cho nghêu đẻ nhân tạo thành công
Từ thực trạng trên, để đủ nguồn nghêu giống đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người nuôi, Trung tâm Giống thủy sản Bến Tre đã tiếp nhận Dự án chuyển giao công nghệ sản xuất nghêu giống từ Phân viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản Bắc Trung Bộ từ tháng 11-2010. Mục tiêu của Dự án là chuyển giao qui trình công nghệ sản xuất nhân tạo nghêu giống cho Bến Tre, góp phần chủ động con giống tại chỗ, tạo cơ sở để xây dựng thương hiệu sản phẩm theo tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế. Các cán bộ tiếp nhận công nghệ sẽ được đào tạo thành thạo về thực hành, làm chủ công nghệ, dự kiến sản xuất từ 15 triệu nghêu giống trở lên trong năm đầu tiên. Các năm tiếp sau sẽ đầu tư mở rộng qui mô sản xuất. Nội dung chuyển giao gồm: kỹ thuật nuôi cấy tảo sinh khối phục vụ sinh sản, các kỹ thuật trong qui trình sinh sản nhân tạo nghêu giống; các yêu cầu trong vận hành trại giống như kỹ thuật lọc nước, bố trí sục khí, lưu giữ tảo giống, nuôi sinh khối tảo trong ao, trong túi, pha chế môi trường dinh dưỡng nuôi cấy tảo, qui trình chọn lựa nghêu bố mẹ, nuôi vỗ béo, kích thích nghêu sinh sản, ương ấu trùng giai đoạn trôi nổi, thu và ương ấu trùng nghêu xuống đáy, thuần hóa nghêu giống. Bước đầu, cán bộ đã tiếp nhận những kiến thức, nguyên tắc cơ bản nhất của qui trình công nghệ nuôi cấy tảo sinh khối và sản xuất nghêu giống. Đồng thời, Phân viện cũng đã khảo sát, cải tạo nâng cấp trại giống Thới Thuận (Bình Đại) với tổng vốn đầu tư 1 tỷ đồng, gồm 8 bể ương. Sau khi hoàn thành tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, cải tạo hệ thống trại, Phân viện bố trí cán bộ kỹ thuật Trung tâm giống tiến hành thử nghiệm dưới sự giám sát của cán bộ chuyển giao; kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện qui trình, bước đầu thu được kết quả khả quan; đã nuôi cấy được 2 loài tảo Nanochloropsis occulata và Chactoceros với một phòng tảo có 24 bình để lưu giữ tảo giống, 2 giàn tảo treo túi và 2 bể composis dung tích 3,5 cm/bể, đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu thức ăn cho ương ấu trùng nghêu ở các giai đoạn; nuôi vỗ 40 kg nghêu bố mẹ cho tham gia sinh sản, nghêu lên trứng tốt; đã thu được 50 triệu ấu trùng chữ “D” - sau 7 ngày ương, thu được khoảng 22 triệu ấu trùng chân bò để thu xuống đáy; thu ấu trùng chân bò xuống đáy ương vào bể chuẩn bị sẵn sàng nền đáy và tiếp tục ương nuôi thu được khoảng 15 triệu con giống nghêu Spat với chất lượng tốt có thể cung cấp cho thị trường.
Xây dựng vùng nuôi thử nghiệm để nhân rộng mô hình
Ths. Chu Chí Thiết - Phân Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu nuôi trồng Thủy sản Bắc Trung Bộ đánh giá: Việc cho nghêu đẻ được tại môi trường nhân tạo ở Bến Tre là một thành công lớn. 15 triệu nghêu giống nhân tạo đầu tiên được sản xuất đạt các chỉ tiêu kỹ thuật cao như tỷ lệ thành thục của nghêu bố mẹ đạt trên 80%; tỷ lệ trứng nở trên 80%, tỷ lệ sống của ấu trùng trôi nổi từ giai đoạn ấu trùng chữ “D” trên 50%, tỷ lệ sống của ấu trùng xuống đáy trên 50%. Ngoài ra, đã đào tạo được 3 cán bộ kỹ thuật thạo nghề sản xuất nghêu giống nhân tạo, mở ra tiền đề cho phát triển nghêu giống nhân tạo tại Bến Tre. Còn theo Ths. Võ Đình Linh - Giám đốc Trung tâm Giống thủy sản Bến Tre, đây là một thành công lớn, tạo điều kiện để nghề nuôi nghêu Bến Tre phát triển ổn định và bền vững. Nguồn nghêu bố mẹ không phải tìm đâu xa chỉ sử dụng nghêu tại các bãi nghêu trong tỉnh. Sắp tới, Trung tâm sẽ tiếp tục cho nghêu đẻ, bởi Trung tâm đã có đến 8 bể ương, có thể đảm bảo công suất 1 tỷ con giống mỗi năm. Đồng thời, Trung tâm cũng thông tin việc này đến người nuôi để các địa phương có kế hoạch khôi phục lại nghề nuôi sau thời gian nghêu chết hàng loạt do dịch bệnh. Về lâu dài, người nuôi sẽ sử dụng nghêu nhân tạo bổ sung cho nguồn nghêu tự nhiên vốn không ổn định. Trung tâm sẽ xây dựng mô hình nuôi giống nghêu nhân tạo tại các bãi nuôi trong tỉnh để kiểm chứng sự thành công.
Báo Đồng Khởi
